نشستن بین دو سجده - آموزش نماز در فقه امام شافعی رحمه الله(کتاب نماز متین 2)

[نشستن بین دو سجده]

            هنگام بلند نمودن سر از سجده اَللّٰهُ اَکبَر  می گوییم،

مقداری مکث نموده و دوباره به سجده می رویم.

(در این مکث در بهترین حالت(زیر) نوک انگشتان

 پای راست را به صورت عمودی  قرار داده

 و روی کف پای چپ (مانند فرش) می نشینیم

به این نوع نشستن إِفتراش گفته می شود.

در تمامی نشستن های نماز غیر از تَحیّات آخر

سنت است به صورت إِفتراش بنشینیم.

در صورتی که حالت إِفتراش میسر نباشد به

 نزدیکترین حالت شبیه به إِفتراش می نشینیم

اگر قادر به عمود گذاشتن(زیر) نوک انگشتان

 پای راست نباشیم می توان روی انگشتان پا را در حالت عمود قرار داد و یا مانند موارد 2 تا5 می نشینیم)

مکث باید به اندازه ای باشد که بدن آرامش یابد و همچنین مدت زمان آن با گفتن برخی از أَذکار  مانند زمان سجده ها طولانی باشد. رسولُ اللّٰه (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ) در هنگام نشستن  بین دو سجده برخی از أَذکار  را انتخاب نموده  و می خواندند که از مهمترین آنها موارد زیر می باشند:

[ رَبّ اغْفِرْ  لِی ] 1بار،یا 2 بار  (خداوندا مرا ببخشای)

[رَبّ اغْفِرْ لِی وَارْحَمْنِی وَاجْبُرْنِی وَارْزُقْنِی وَارْفَعْنِی] (در نماز شب گفته شده)

(خداوندا :مرا ببخشای و بر من رحم نما و کوتاهی ام را جبران نما و مرا رزق ده و مقامَم را رفیع گردان)

[اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی وَارْحَمْنِی،وَاجْبُرْنِی،وَارْفَعْنِی،وَاهْدِنِی وَارْزُقْنِی]

[اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی وَارْحَمْنِی وَاهْدِنِی وَعَافِنِی وَارْزُقْنِی]

(وَاهْدِنِی :مرا هدایت نما)  ( عَافِنِی:مرا عافیت و تندرستی عطا فرما)

برخاستن از سجده - آموزش نماز در فقه امام شافعی رحمه الله(کتاب نماز متین 2)

[ برخاستن از سجده ]

بعد از انجام سجده ها ،جهت شروع رکعت بعدی با گفتن اَللّٰهُ اَکبَر  بلند می شویم.

( روشهای برخاستن از سجده تقریباً عکس حالت رفتن به سجده  می باشد و معمولاً به دو صورت است:

حالت اول:بلند شدن با استفاده بیشتر از قدرت پاها(استفاده از دست ها بیشتر جهت حفظ تعادل است)

 حالت دوم :بلند شدن با تکیه بیشتر بر قدرت دست ها(صاف بودن کف دست ها و یا مشت نمودن)

 در صورت عدم توانایی انجام دو روش اصلی،برخاستن با نزدیکترین حالت ممکن شبیه به این دو روش.

در هنگام برخاستن از سجده می توان ابتدا  نشست و پس از طمأنینه لازم از زمین بلند شد،به این حالت جلسه استراحت قبل از برخاستن گفته می شود،می توان مستقیماً  و بدون نشستن نیز بلند شد.)

1- بعد از دو سجده رکعت اول هنگام  برخاستن، اَللّٰهُ اَکبَر گفته و دست راست را روی دست چپ قرار می دهیم و با گفتن [ بِسْمِ ٱللّٰهِ ٱلرَّحْمَـٰنِ ٱلرَّحِیم ] سوره حَمد را می خوانیم.

2-بعد از دو سجده رکعت دوم،تَحیّات اول خوانده می شود سپس بلند شده و همراه با گفتن  اَللّٰهُ اَکبَر دست ها را تا برابر شانه ها بلند می نماییم و با گفتن[ بِسْمِ ٱللّٰهِ ٱلرَّحْمَـٰنِ ٱلرَّحِیم ]سوره حَمد را می خوانیم.

3- حالت بعد از دو سجده رکعت سوم همانند رکعت اول می باشد.حفظ آرامش و طمأنینه در تمامی بخش های نماز و حفظ نگاه از اطراف ضروری می باشد.(نگاه به محل سجده باشد).

در رکعت دوم نماز هنگام برخاستن بعد از تحیات ،علاوه بر گفتن اَللّٰه اَکبر، دستها را نیز تا برابر شانه ها بالا می آوریم.اما در رکعت اول و سوم نماز هنگام برخاستن اَللّٰه اَکبر می گوییم اما دستها را بلند نمی نماییم. رسولُ اللّٰه (صَلی اللّٰه علیه و آله و سلم )

نشستن برای خواندن تشَهُّد - آموزش نماز در فقه امام شافعی رحمه الله(کتاب نماز متین 2)

[نشستن برای خواندن تَحیّات ]

رسولُ اللّٰه (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ)در پایان رکعات زوج و آخر نماز نشسته وتَشهّد( تَحیّات )می خواندند در تَحیّات وسط نماز به صورت إِفتِراش و در تَحیّات آخر  به صورت تَوَّرُک (مُتَوَّرِک)می نشستند.

[ إِفتِراش در تَحیّات وسط نماز]

سُنَّت است انگشتان دست راست را جمع نموده و با انگشت اشاره به سمت قبله اشاره نمود،می توان یا ثابت از ابتدا اشاره نمود و یا با حرکت دادن انگشت ،متناوب اشاره نمود و یا اینکه در هنگام شهادتین انگشت إشاره را بلند نمود.دست چپ را با انگشتان باز  روی پای چپ قرار می دهیم.

[ تَوَّرُک در تَحیّات آخر نماز ]

در صورتی که حالت تَوَّرک در تَحیّات آخر  میسر نباشد در بهترین حالت به صورت إِفتراش می نشینیم،

در غیر این صورت به نزدیکترین حالت شبیه به این دو حالت نشسته و تَشهّد را می خوانیم.

در هنگام تَحیّات نمازهای 2 رکعتی در بهترین حالت به صورت إِفتراش می نشینیم.  

تشَهُّد(تحیّات) - آموزش نماز در فقه امام شافعی رحمه الله(کتاب نماز متین 2)

[تَشَهُّد( تَحِیَّات)]

   رسولُ اللّٰه (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ)  در پایان رکعات زوج و آخر نماز تَشَهُّد( تَحِیَّات)می خواندند. چندین لفظ در مورد تَشَهُّد ذکر شده است که مهمترین آنها عبارتند از:

اَلتَّحِیَّاتُ لِلّٰه وَ الصَّلَوَاتُ وَ الطَّیّـبَات

اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَـا النَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکَاتُه

اَلسَّلاَمُ عَلَیْـنَا وَعَلَىٰ عِـبَادِ اللّٰهِ الصَّالِحِیـن

أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَـٰهَ إِلَّـااللّٰه وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًاۨ عَبْدُهُ وَ رَسُولُه

( تمامی درودها و ثناها از آن (و برای)  اَللّٰه است و تمامی نمازها و نیکویی ها

سلام بر تو ای نبی  و رحمة اللّٰه و بَرکت های او (بر تو باد)، سلام بر ما و بر بندگان صالح (و نیکوکار)  اَللّٰه

گواهی می دهم که إِلـٰه ی(برحق) نیست جز اَللّٰهِ (معبود بحق)و گواهی می دهم که محمّد بنده  او و فرستاده اوست)

اَلتَّحِیَّاتُ الْمُبَارَکَاتُ الصَّلَوَاتُ الطَّیّـبَاتُ لِلّٰه

اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَـاالنَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکَاتُه

اَلسَّلاَمُ عَلَیْـنَا وَعَلَىٰ عِـبَادِ اللّٰهِ الصَّالِحِیـن

أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَـٰهَ إِلَّـااللّٰه وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدَا رَسُولُ اللّٰه

( تمامی درودها و ثناهای دارای خیر و مبارکی و  تمامی نمازها و نیکویی ها از آن (و برای) اَللّٰه است

سلام بر تو ای نبی  و رحمة اللّٰه و برکت های او (بر تو باد)، سلام بر ما و بر بندگان صالح (و نیکوکار)  اَللّٰه

گواهی می دهم که إِلـٰه ی(برحق) نیست جز اَللّٰهِ (معبود بحق)و گواهی می دهم که محمّد رسول اللّٰه است)

[اَللَّهُمَّ   صَـلِّ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا  صَلَّیتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید اَللَّهُمَّ   بَارِکْ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا بَارَکتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید] [ اَللّٰهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا وَلَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ وَارْحَمْنِی إِنَّک أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ] [ اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ وَمَا أَسْرَفْتُ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی،أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لَا إِلـٰهَ إِلَّا أَنْتَ ] [اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ  وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیحِ الدَّجَّالِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَفِتْنَةِ الْمَمَاتِ اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ] [اَللّٰهُمَّ حَاسِبْنِی حِسَابًا یَسِیرًا ] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [  أَسْتَغْفِرُ اللّٰه

متن هر یک از تَشَهُّد ها را می توان برای هر دو تَشَهُّد خواند.(در صورت بکاربردن هر دو لفظ در  نماز و به منظور سهولت می توان متن اول را برای تَحِیَّات های وسط نماز و متن دوم را برای تَحِیَّات آخر خواند.)

رسولُ اللّٰه (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ) جملات تَشَهُّد را آرام تلفظ می نمودند .

  رسولُ اللّٰه (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ) جملات دیگری نیز شبیه به الفاظ قبلی استفاده می نمودند از جمله :

  اَلتَّحِیَّاتُ لِلَّهِ وَ الصَّلَوَاتُ وَ الطَّیّـبَات ، اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَـا النَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَکَاتُه

اَلسَّلاَمُ عَلَیْـنَا وَعَلَىٰ عِـبَادِ اللَّـهِ الصَّالِحِیـن،

أَشْهَدُ أَنْ لّا إِلَـٰهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًاۨ عَبْدُهُ وَ رَسُولُه

[اَللَّهُمَّ   صَـلِّ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا  صَلَّیتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید اَللَّهُمَّ   بَارِکْ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا بَارَکتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید] [ اَللّٰهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا وَلَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ وَارْحَمْنِی إِنَّک أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ] [ اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ وَمَا أَسْرَفْتُ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی،أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لَا إِلـٰهَ إِلَّا أَنْتَ ] [اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ  وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیحِ الدَّجَّالِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَفِتْنَةِ الْمَمَاتِ اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ] [اَللّٰهُمَّ حَاسِبْنِی حِسَابًا یَسِیرًا ] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [  أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه اَللّٰهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْکَ السَّلَامُ تَبَارَکْتَ یا ذَا الْجَلَالِ وَالْإِکْرَامِ] [اَللَّٰهُمَّ أَعِنِّۑ عَلَىٰ ذِکْرِکَ وَشُکْرِکَ وَحُسْنِ عِبَاد  اَلتَّحِیَّاتُ الْمُبَارَکَاتُ الصَّلَوَاتُ الطَّیّـبَاتُ لِلّٰه ، اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَـاالنَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکَاتُه

اَلسَّلاَمُ عَلَیْـنَا وَعَلَىٰ عِـبَادِ اللّٰهِ الصَّالِحِیـن، أَشْهَدُ أَنْ لا إِلـٰهَ إِلَّـااللّٰه وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًاۨ عَبْدُهُ وَ رَسُولُه ]

[اَللَّهُمَّ   صَـلِّ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا  صَلَّیتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید اَللَّهُمَّ   بَارِکْ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا بَارَکتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید] [ اَللّٰهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا وَلَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ وَارْحَمْنِی إِنَّک أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ] [ اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ وَمَا أَسْرَفْتُ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی،أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لَا إِلـٰهَ إِلَّا أَنْتَ ] [اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ  وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیحِ الدَّجَّالِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَفِتْنَةِ الْمَمَاتِ اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ] [اَللّٰهُمَّ حَاسِبْنِی حِسَابًا یَسِیرًا ] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [  أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه اَللّٰهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْکَ السَّلَامُ تَبَارَکْتَ یا ذَا الْجَلَالِ وَالْإِکْرَامِ] [اَللَّٰهُمَّ أَعِنِّۑ عَلَىٰ ذِکْرِکَ وَشُکْرِکَ وَحُسْنِ عِبَادَتِکَ ][ سُبْحَانَ اللَّهِ 33بار اَلْحَمْدُ لِلَّهِ 33بار اَللَّهُ أَکْبَرُ 33بار(یا 34 بار)

[ اَلتَّحِیَّاتُ الطَّیّـبَاتُ الصَّلَوَاتُ  لِلّٰه ، اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَـاالنَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکَاتُه

اَلسَّلاَمُ عَلَیْـنَا وَعَلَىٰ عِـبَادِ اللّٰهِ الصَّالِحِیـن ،أَشْهَدُ أَنْ لا إِلـٰهَ إِلَّـااللّٰه وَ أَنَّ مُحَمَّدًاۨ عَبْدُهُ وَ رَسُولُه  ]

[اَللَّهُمَّ   صَـلِّ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا  صَلَّیتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید اَللَّهُمَّ   بَارِکْ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا بَارَکتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید] [ اَللّٰهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا وَلَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ وَارْحَمْنِی إِنَّک أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ] [ اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ وَمَا أَسْرَفْتُ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی،أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لَا إِلـٰهَ إِلَّا أَنْتَ ] [اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ  وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیحِ الدَّجَّالِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَفِتْنَةِ الْمَمَاتِ اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ] [اَللّٰهُمَّ حَاسِبْنِی حِسَابًا یَسِیرًا ] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [  أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه اَللّٰهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْکَ السَّلَامُ تَبَارَکْتَ یا ذَا الْجَلَالِ وَالْإِکْرَامِ] [اَللَّٰهُمَّ أَعِنِّۑ عَلَىٰ ذِکْرِکَ وَشُکْرِکَ وَحُسْنِ عِبَادَتِکَ ][ سُبْحَانَ اللَّهِ 33بار اَلْحَمْدُ لِلَّهِ 33بار اَللَّهُ أَکْبَرُ 33بار(یا 34 بار)

[ اَلتَّحِیَّاتُ لِلّٰه  اَلزّاکِیاتُ لِلّٰه اَلطَّیّـبَاتُ الصَّلَوَاتُ  لِلّٰه ، اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَـاالنَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکَاتُه

اَلسَّلاَمُ عَلَیْـنَا وَعَلَىٰ عِـبَادِ اللّٰهِ الصَّالِحِیـن ،أَشْهَدُ أَنْ لا إِلـٰهَ إِلَّـااللّٰه وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًاۨ عَبْدُهُ وَ رَسُولُه ]

[اَللَّهُمَّ   صَـلِّ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا  صَلَّیتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید اَللَّهُمَّ   بَارِکْ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا بَارَکتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید] [ اَللّٰهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا وَلَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ وَارْحَمْنِی إِنَّک أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ] [ اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ وَمَا أَسْرَفْتُ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی،أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لَا إِلـٰهَ إِلَّا أَنْتَ ] [اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ  وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیحِ الدَّجَّالِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَفِتْنَةِ الْمَمَاتِ اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ] [اَللّٰهُمَّ حَاسِبْنِی حِسَابًا یَسِیرًا ] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [  أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه اَللّٰهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْکَ السَّلَامُ تَبَارَکْتَ یا ذَا الْجَلَالِ وَالْإِکْرَامِ] [اَللَّٰهُمَّ أَعِنِّۑ عَلَىٰ ذِکْرِکَ وَشُکْرِکَ وَحُسْنِ عِبَادَتِکَ ][ سُبْحَانَ اللَّهِ 33بار اَلْحَمْدُ لِلَّهِ 33بار اَللَّهُ أَکْبَرُ 33بار(یا 34 بار)

می توان علاوه بر استفاده از لفظ" اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَـاالنَّبِىُّ" از لفظ " اَلسَّلاَمُ عَلَی النَّبِى " نیز استفاده نمود.

اَلتَّحِیَّات: انواع  تمجید ها و ثناها و درودها و عبادات قولی

اَلْمُبَارَکَات:دارای مبارکی و خیر زیاد  و  فراوان

صَّلَوَات:تمام نمازها وعبادت های عملی (واجب وسُنَّت)

طَّیّـبَات:نیکوترین صدقات ودعاهای صالحه و ثناها

رَحْمَة:برای رسولُ اللّٰه (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ) نشانه ارج  و به معنای  تمجید و ثنای اَللّٰهِ تَعَالَىٰ می باشد.

رَسول:پیامبر صاحب کتاب وشریعت جدید که حضرت جبرئیل (عَلیه السَلام) را با چشم دیده باشد.

نَبی:پیامبر  پَیرو  و دعوت کننده به شریعت رسول قبلی ،که وحی از طریق الهام و خواب به وی برسد.

مقام رسول، نبوت را نیز شامل می شود.

در قرآن تعدادی از رسولان با عنوان [  أُولُو الْعَزْمِ  مِنَ الرُّسُلِ ] معرفی شده اند که عبارتند از:

1- حضرت نوح (عَلیه السَلام) 2- حضرت ابراهیم(عَلیه السَلام) 3- حضرت موسیٰ (عَلیه السَلام) 4- حضرت عیسیٰ (عَلیه السَلام)  5- حضرت مُحّمد (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ)

  متن تحیات نماز همراه با ترجمه در فقه اهل سنت طبق  مذهب  امام شافعی رحمه الله

  متن تشهد آخر نماز همراه با معنی در فقه اهل سنت طبق مذهب  امام شافعی رحمه الله

صَلوات - آموزش نماز در فقه امام شافعی رحمه الله(کتاب نماز متین 2)

[صَلوات]

   رسولُ اللّٰه (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ)  پس از خواندن تَشَهُّد،به آرامی صَلوات می خواندند.

صَلوات معمولاً در پایان نماز خوانده می شود و در بهترین حالت در تَحیّات نخست نماز ، معمولاً صَلوات خوانده نمی شود و در صورت گفتن نیز سُنَّت است متن آن به صورت کامل گفته شود.

 در مورد صَلوات جملات بسیاری ذکر شده است که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:

  اَللّٰهُمَّ   صَـلّ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـد                         

کَمَا  صَلَّیتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید   

اَللّٰهُمَّ   بَارِکْ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـد 

کَمَا بَارَکتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید    

(الٰهی درود (و ثنای فراوان) فرست بر محمد و بر  آل محمد

چنانکه بر ابراهیم وبر  آل ابراهیم درود فرستادی، بی گمان تو  ستایش شده و با عظمت و بزرگواری

الٰهی خیر  و برکت( و مبارکی قرار) ده بر محمد و بر آل محمد

چنانکه برکت نهادی بر ابراهیم  وبر آل ابراهیم، بی گمان تو ستایش شده و با عظمت و بزرگواری  )

[ اَللّٰهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا وَلَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ وَارْحَمْنِی إِنَّک أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ] [ اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ وَمَا أَسْرَفْتُ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی،أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لَا إِلـٰهَ إِلَّا أَنْتَ ] [اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ  وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیحِ الدَّجَّالِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَفِتْنَةِ الْمَمَاتِ اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ] [اَللّٰهُمَّ حَاسِبْنِی حِسَابًا یَسِیرًا ] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [  أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه اَللّٰهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْکَ السَّلَامُ تَبَارَکْتَ یا ذَا الْجَلَالِ وَالْإِکْرَامِ] [اَللَّٰهُمَّ أَعِنِّۑ عَلَىٰ ذِکْرِکَ وَشُکْرِکَ وَحُسْنِ عِبَادَتِکَ ][ سُبْحَانَ اللَّهِ 33بار اَلْحَمْدُ لِلَّهِ 33بار اَللَّهُ أَکْبَرُ 33بار(یا 34 بار)لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ] [لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ  اَللَّٰهُمَّ لَا مَانِعَ لِمَا أَعْطَیْتَ وَلَا مُعْطِیَ لِمَا مَنَعْتَ وَلَا یَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْکَ الْجَدُّ]

 [اَللّٰهُمَّ صَـلّ  عَلَىٰ مُحَمَّـدٍ و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدٍکَمَا صَلَّیتَ عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدٌ مَجید   

    اَللّٰهُمَّ بَارِکْ  عَلَىٰ مُحَمَّـدٍ و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدٍکَمَا بَارَکتَ عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدٌ مَجید]

[ اَللّٰهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا وَلَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ وَارْحَمْنِی إِنَّک أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ] [ اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ وَمَا أَسْرَفْتُ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی،أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لَا إِلـٰهَ إِلَّا أَنْتَ ] [اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ  وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیحِ الدَّجَّالِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَفِتْنَةِ الْمَمَاتِ اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ] [اَللّٰهُمَّ حَاسِبْنِی حِسَابًا یَسِیرًا ] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [  أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه اَللّٰهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْکَ السَّلَامُ تَبَارَکْتَ یا ذَا الْجَلَالِ وَالْإِکْرَامِ] [اَللَّٰهُمَّ أَعِنِّۑ عَلَىٰ ذِکْرِکَ وَشُکْرِکَ وَحُسْنِ عِبَادَتِکَ ][ سُبْحَانَ اللَّهِ 33بار اَلْحَمْدُ لِلَّهِ 33بار اَللَّهُ أَکْبَرُ 33بار(یا 34 بار)لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ] [لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ  اَللَّٰهُمَّ لَا مَانِعَ لِمَا أَعْطَیْتَ وَلَا مُعْطِیَ لِمَا مَنَعْتَ وَلَا یَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْکَ الْجَدُّ]

 [اَللّٰهُمَّ صَلّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَعَلَىٰ آلِ مُحَمَّدٍ کَمَا صَلَّیْتَ عَلَىٰ آلِ إِبْرَاهِیمَ

 وَبَارِکْ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَعَلَىٰ آلِ مُحَمَّدٍ کَمَا بَارَکْتَ عَلَىٰ آلِ إِبْرَاهِیمَ فِی الْعَالَمِینَ إِنَّکَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ]

[ اَللّٰهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا وَلَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ وَارْحَمْنِی إِنَّک أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ] [ اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ وَمَا أَسْرَفْتُ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی،أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لَا إِلـٰهَ إِلَّا أَنْتَ ] [اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ  وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیحِ الدَّجَّالِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَفِتْنَةِ الْمَمَاتِ اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ] [اَللّٰهُمَّ حَاسِبْنِی حِسَابًا یَسِیرًا ] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [  أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه اَللّٰهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْکَ السَّلَامُ تَبَارَکْتَ یا ذَا الْجَلَالِ وَالْإِکْرَامِ] [اَللَّٰهُمَّ أَعِنِّۑ عَلَىٰ ذِکْرِکَ وَشُکْرِکَ وَحُسْنِ عِبَادَتِکَ ][ سُبْحَانَ اللَّهِ 33بار اَلْحَمْدُ لِلَّهِ 33بار اَللَّهُ أَکْبَرُ 33بار(یا 34 بار)لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ] [لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ  اَللَّٰهُمَّ لَا مَانِعَ لِمَا أَعْطَیْتَ وَلَا مُعْطِیَ لِمَا مَنَعْتَ وَلَا یَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْکَ الْجَدُّ]

 [اَللّٰهُمَّ صَلّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَعَلَىٰ أَزْوَاجِهِ وَذُرِّیَّتِهِ کَمَا صَلَّیْتَ عَلَىٰ آلِ إِبْرَاهِیمَ

            وَبَارِکْ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَعَلَىٰ أَزْوَاجِهِ وَذُرِّیَّتِهِ کَمَا بَارَکْتَ عَلَىٰ آلِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّکَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ]

[ اَللّٰهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا وَلَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ وَارْحَمْنِی إِنَّک أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ] [ اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ وَمَا أَسْرَفْتُ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی،أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لَا إِلـٰهَ إِلَّا أَنْتَ ] [اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ  وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیحِ الدَّجَّالِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَفِتْنَةِ الْمَمَاتِ اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ] [اَللّٰهُمَّ حَاسِبْنِی حِسَابًا یَسِیرًا ] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [  أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه اَللّٰهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْکَ السَّلَامُ تَبَارَکْتَ یا ذَا الْجَلَالِ وَالْإِکْرَامِ] [اَللَّٰهُمَّ أَعِنِّۑ عَلَىٰ ذِکْرِکَ وَشُکْرِکَ وَحُسْنِ عِبَادَتِکَ ][ سُبْحَانَ اللَّهِ 33بار اَلْحَمْدُ لِلَّهِ 33بار اَللَّهُ أَکْبَرُ 33بار(یا 34 بار)لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ] [لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ  اَللَّٰهُمَّ لَا مَانِعَ لِمَا أَعْطَیْتَ وَلَا مُعْطِیَ لِمَا مَنَعْتَ وَلَا یَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْکَ الْجَدُّ]

اگر خارج از نماز ،درسخن یا متنی هر اسم یا لقبی از رسولُ اللّٰه گفته شود مانند(محمّد،رسول،نبی،پیامبر) در بهترین حالت پس از آن (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ) و یا (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ سَلَّمَ)گفته می شود.