[اخلاص ]
اَللّٰهِ متعال در وصف و ارزیابی زندگی یک مسلمان واقعی چنین فرموده است :
[قُلْ إِنَّ صَلَاتِی وَنُسُکِی وَمَحْیَایَ وَمَمَاتِی لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ*لَا شَرِیکَ لَهُ وَبِذَلِکَ أُمِرْتُ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِینَ ]
( بگو همانا نمازم و عبادتم و حیاتم و مردنم برای اللّٰه است که پروردگار جهانیان است. خدا را هیچ گونه شریکی برایش نیست و به همین دستور داده شده ام و من اولین مسلمانان هستم.) سورة الأنعام (162-163)
شخصی که دین اسلام را انتخاب نموده ومی پذیرد باید تمام جوانب آن را نیز قبول نموده و بپذیرد،
لذا یک مسلمان همان گونه عبادت خود را خالصانه برای اَللّٰه جهانیان انجام می دهد در معامله نیز رعایت عدالت را می نمایدو در برخورد اجتماعی با خانواده و سایر مردم خوش اخلاق می باشد و همواره راست می گوید ودر کاری که به وی سپرده می شود امانت دار بوده،انصاف را رعایت می نماید و تمامی این اعمال را به خاطر رضای اَللّٰهِ متعال و طبق سُنَّت رسولُ اللّٰه (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ) که شایسته ترین الگو می باشند انجام می دهد.یک مسلمان تمامی جوانب زندگی اسلامی خود را برای رضایت اَللّٰه برنامه ریزی می نماید و برای تقویت روحیه ایمانی خودش اعمالی چون خواندن قرآن، همنشینی با صالحان،علم آموزی و مطالعه روش زندگی بزرگان دین را در برنامه زندگی خود قرار میدهد.انسان مؤمن و مخلص در مسیر استقامت بر دستورات دین و دوستی خدا و رسولش و دوستی آخرت، حرکات معمولی او نیز به رنگ و صفت نیّتش در می آید و به حالتی از سکینه، وقار و حُسن سیما دست می یابد به گونه ای که این حالات در زندگی او نیز نمایان می شود.
مجموعه دستورات دین در صورت رعایت کامل، اثرات خود را در ظاهر شخص همچون خشوع و زهد و زبان و چشم های شخص نمایان می سازد وهمچنین باطن شخص را هماهنگ با ظاهر ش صاف و بی پیرایه می گرداند و اینکه شخص مخلص در تمامی این اعمال بدنبال مدح و ستایش مردم نمی باشد.
به عنوان مثال وصف یکی از یاران رسولُ اللّٰه (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّم) در اولین ملاقات با ایشان زمانی که به مدینه تشریف برده بودند:به نزد ایشان رفتم و به دقت به چهره اش نگریستم؛ یقین نمودم که این چهره ی یک انسان دروغگو نیست.
عمل خالص آن است که انگیزه ای جز تقرّب به حق تعالی در آن نباشد،حالا اگر شخصی انگیزه ی اصلی اش تقرب به اَللّٰهِ متعال باشد اما همراه با آن انگیزه های دیگری را با آن آمیخته گرداند عمل او دیگر خالص برای خدا نیست:مثلاً روزه بگیرد تا علاوه بر تقرّب از رژیم غذائی بهره مند گردد،علم بیاموزد تا بهتر مال دنیا را جمع آوری کند و میان نزدیکان گرامی گردد،قرآن را با دست بنویسد تا خطش زیبا شود،قرآن را با صدای خوش تلاوت کند و حدیث حفظ کند تا مشهور شده و اسم ورسمی بیابد.