کارهای هنگام وفات - آموزش نماز در فقه امام شافعی رحمه الله(کتاب نماز متین 2)

[کارهای که هنگام وفات انجام می شوند]

        خداوند مُتعال بر هر انسانی موعدی در این دنیا قرار داده است که زن، مرد، پیر و جوان نمی شناسد و پس از آن به سوی اللّٰه بازگردانده می شود. رسولُ اللّٰه (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ)  برای فردی که در حالت إحتضار( مرگ) قرار دارد فرموده است: ( مَا مِنْ عَبْدٍ قَالَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ ثُمَّ مَاتَ عَلَى ذَلِکَ إِلَّا دَخَلَ الْجَنَّةَ)

(هر بنده ای که لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ را بگوید و بر این حالت بمیرد داخل بهشت می گردد)،لذا افرادی که در کنار  شخص قرار دارند با آرامش سعی نمایند که جمله [ لَّا إِلـٰهَ إِلَّـااللّٰه ] را تکرا ر نماید. هنگامی که روح  شخص توسط ملائکه گرفته می شود،معمولاً چشم ها به دنبال روح حرکت نموده و باز می مانند،در وهله اول چشمان مَیّت را می بندیم، دهان مَیّت را  از روی سرمی بندیم، دست ها و پاها را صاف نموده و روی مَیّت را با پارچه ای می پوشانیم و با قبول مَشیت الهی جمله [إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ]  را تکرار می نماییم.

بستگان درجه اول مَیّت را برای غسل دادن آماده می نمایند،بعد از غسل، کَفَن پوشانده می شود و بر مَیّت نماز خوانده می شود، آنگاه بدون بلند نمودن صدا و با احترام مَیّت به سمت قبرستان برده می شود.

     رسولُ اللّٰه (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ) هنگامی که مَیّت را داخل قبر می نهادند از قسمت پایین قبر و از سمت سر داخل قبر می نمودند ومَیّت را بر شانه راست رو به قبله قرار  می دادند و هنگام گذاشتن مَیّت داخل قبر  می فرمودند :(بِسْمِ اللَّهِ وَعَلَى سُنَّةِ رَسُولِ اللَّهِ)  و یا (بِسْمِ اللَّهِ وَعَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ).

مردم می توانند برای تسلیت گفتن(مراسم تعزیه یا  فاتحه خوانی) تا سه روز  به خانواده مَیّت مراجعه کنند و به آنها دلداری و تسلی خاطر بدهند.

    شرایط کلی قبر:قبر به اندازه ای کنده شود که مَیّت از گزند درندگان در امان باشد و بوی آن از قبر خارج نگردد،مثلاً تا کمر یک مرد باشد، تقریباً 70 سانت تا 1متر عرض و 2 تا 2.5 متر طول داشته باشد.

مسیری به اندازه  تقریباً 30 سانتیمتر مانند کانال آب در وسط قبر حفر می نماییم این قسمت شَق نامیده می شود و بهتر است تا اندازه ای گشاد باشد تا مَیّت به آسانی در آن قرار داده شود، قسمت زیر سر مَیّت داخل شق کمی بلندتر باشد، گره هایی که هنگام بستن کَفن محکم شده بود را از  بالا و پائین کفن باز می نماییم، سپس روی این قسمت را با بلوک سیمانی یا آجر  پوشانده و روی آن نایلون یا پارچه ای می کشیم، تا خاک مستقیم بر روی مَیّت نریزد ،سپس از همان خاکی که هنگام کندن از قبر خارج شده است داخل قبر می ریزیم. سمت سر و پای میت دو سنگ به نشانه قبر بودن قرار داده و در آخر بر روی خاک قبر آب

 می پاشیم . تا حد امکان قبر  طوری باشد که نمایانگر قبر باشد و خاک آن زیاد بلند نشود.

می توان  به جای شَق دیواره سمت قبله قبر را به اندازه مَیّت کندکه به آن لَحَد گفته می شود .