تشَهُّد(تحیّات) - آموزش نماز در فقه امام شافعی رحمه الله(کتاب نماز متین 2)

[تَشَهُّد( تَحِیَّات)]

   رسولُ اللّٰه (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ)  در پایان رکعات زوج و آخر نماز تَشَهُّد( تَحِیَّات)می خواندند. چندین لفظ در مورد تَشَهُّد ذکر شده است که مهمترین آنها عبارتند از:

اَلتَّحِیَّاتُ لِلّٰه وَ الصَّلَوَاتُ وَ الطَّیّـبَات

اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَـا النَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکَاتُه

اَلسَّلاَمُ عَلَیْـنَا وَعَلَىٰ عِـبَادِ اللّٰهِ الصَّالِحِیـن

أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَـٰهَ إِلَّـااللّٰه وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًاۨ عَبْدُهُ وَ رَسُولُه

( تمامی درودها و ثناها از آن (و برای)  اَللّٰه است و تمامی نمازها و نیکویی ها

سلام بر تو ای نبی  و رحمة اللّٰه و بَرکت های او (بر تو باد)، سلام بر ما و بر بندگان صالح (و نیکوکار)  اَللّٰه

گواهی می دهم که إِلـٰه ی(برحق) نیست جز اَللّٰهِ (معبود بحق)و گواهی می دهم که محمّد بنده  او و فرستاده اوست)

اَلتَّحِیَّاتُ الْمُبَارَکَاتُ الصَّلَوَاتُ الطَّیّـبَاتُ لِلّٰه

اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَـاالنَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکَاتُه

اَلسَّلاَمُ عَلَیْـنَا وَعَلَىٰ عِـبَادِ اللّٰهِ الصَّالِحِیـن

أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَـٰهَ إِلَّـااللّٰه وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدَا رَسُولُ اللّٰه

( تمامی درودها و ثناهای دارای خیر و مبارکی و  تمامی نمازها و نیکویی ها از آن (و برای) اَللّٰه است

سلام بر تو ای نبی  و رحمة اللّٰه و برکت های او (بر تو باد)، سلام بر ما و بر بندگان صالح (و نیکوکار)  اَللّٰه

گواهی می دهم که إِلـٰه ی(برحق) نیست جز اَللّٰهِ (معبود بحق)و گواهی می دهم که محمّد رسول اللّٰه است)

[اَللَّهُمَّ   صَـلِّ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا  صَلَّیتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید اَللَّهُمَّ   بَارِکْ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا بَارَکتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید] [ اَللّٰهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا وَلَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ وَارْحَمْنِی إِنَّک أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ] [ اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ وَمَا أَسْرَفْتُ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی،أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لَا إِلـٰهَ إِلَّا أَنْتَ ] [اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ  وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیحِ الدَّجَّالِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَفِتْنَةِ الْمَمَاتِ اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ] [اَللّٰهُمَّ حَاسِبْنِی حِسَابًا یَسِیرًا ] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [  أَسْتَغْفِرُ اللّٰه

متن هر یک از تَشَهُّد ها را می توان برای هر دو تَشَهُّد خواند.(در صورت بکاربردن هر دو لفظ در  نماز و به منظور سهولت می توان متن اول را برای تَحِیَّات های وسط نماز و متن دوم را برای تَحِیَّات آخر خواند.)

رسولُ اللّٰه (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ) جملات تَشَهُّد را آرام تلفظ می نمودند .

  رسولُ اللّٰه (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ) جملات دیگری نیز شبیه به الفاظ قبلی استفاده می نمودند از جمله :

  اَلتَّحِیَّاتُ لِلَّهِ وَ الصَّلَوَاتُ وَ الطَّیّـبَات ، اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَـا النَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَکَاتُه

اَلسَّلاَمُ عَلَیْـنَا وَعَلَىٰ عِـبَادِ اللَّـهِ الصَّالِحِیـن،

أَشْهَدُ أَنْ لّا إِلَـٰهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًاۨ عَبْدُهُ وَ رَسُولُه

[اَللَّهُمَّ   صَـلِّ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا  صَلَّیتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید اَللَّهُمَّ   بَارِکْ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا بَارَکتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید] [ اَللّٰهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا وَلَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ وَارْحَمْنِی إِنَّک أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ] [ اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ وَمَا أَسْرَفْتُ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی،أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لَا إِلـٰهَ إِلَّا أَنْتَ ] [اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ  وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیحِ الدَّجَّالِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَفِتْنَةِ الْمَمَاتِ اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ] [اَللّٰهُمَّ حَاسِبْنِی حِسَابًا یَسِیرًا ] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [  أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه اَللّٰهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْکَ السَّلَامُ تَبَارَکْتَ یا ذَا الْجَلَالِ وَالْإِکْرَامِ] [اَللَّٰهُمَّ أَعِنِّۑ عَلَىٰ ذِکْرِکَ وَشُکْرِکَ وَحُسْنِ عِبَاد  اَلتَّحِیَّاتُ الْمُبَارَکَاتُ الصَّلَوَاتُ الطَّیّـبَاتُ لِلّٰه ، اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَـاالنَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکَاتُه

اَلسَّلاَمُ عَلَیْـنَا وَعَلَىٰ عِـبَادِ اللّٰهِ الصَّالِحِیـن، أَشْهَدُ أَنْ لا إِلـٰهَ إِلَّـااللّٰه وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًاۨ عَبْدُهُ وَ رَسُولُه ]

[اَللَّهُمَّ   صَـلِّ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا  صَلَّیتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید اَللَّهُمَّ   بَارِکْ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا بَارَکتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید] [ اَللّٰهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا وَلَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ وَارْحَمْنِی إِنَّک أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ] [ اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ وَمَا أَسْرَفْتُ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی،أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لَا إِلـٰهَ إِلَّا أَنْتَ ] [اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ  وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیحِ الدَّجَّالِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَفِتْنَةِ الْمَمَاتِ اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ] [اَللّٰهُمَّ حَاسِبْنِی حِسَابًا یَسِیرًا ] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [  أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه اَللّٰهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْکَ السَّلَامُ تَبَارَکْتَ یا ذَا الْجَلَالِ وَالْإِکْرَامِ] [اَللَّٰهُمَّ أَعِنِّۑ عَلَىٰ ذِکْرِکَ وَشُکْرِکَ وَحُسْنِ عِبَادَتِکَ ][ سُبْحَانَ اللَّهِ 33بار اَلْحَمْدُ لِلَّهِ 33بار اَللَّهُ أَکْبَرُ 33بار(یا 34 بار)

[ اَلتَّحِیَّاتُ الطَّیّـبَاتُ الصَّلَوَاتُ  لِلّٰه ، اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَـاالنَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکَاتُه

اَلسَّلاَمُ عَلَیْـنَا وَعَلَىٰ عِـبَادِ اللّٰهِ الصَّالِحِیـن ،أَشْهَدُ أَنْ لا إِلـٰهَ إِلَّـااللّٰه وَ أَنَّ مُحَمَّدًاۨ عَبْدُهُ وَ رَسُولُه  ]

[اَللَّهُمَّ   صَـلِّ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا  صَلَّیتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید اَللَّهُمَّ   بَارِکْ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا بَارَکتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید] [ اَللّٰهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا وَلَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ وَارْحَمْنِی إِنَّک أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ] [ اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ وَمَا أَسْرَفْتُ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی،أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لَا إِلـٰهَ إِلَّا أَنْتَ ] [اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ  وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیحِ الدَّجَّالِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَفِتْنَةِ الْمَمَاتِ اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ] [اَللّٰهُمَّ حَاسِبْنِی حِسَابًا یَسِیرًا ] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [  أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه اَللّٰهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْکَ السَّلَامُ تَبَارَکْتَ یا ذَا الْجَلَالِ وَالْإِکْرَامِ] [اَللَّٰهُمَّ أَعِنِّۑ عَلَىٰ ذِکْرِکَ وَشُکْرِکَ وَحُسْنِ عِبَادَتِکَ ][ سُبْحَانَ اللَّهِ 33بار اَلْحَمْدُ لِلَّهِ 33بار اَللَّهُ أَکْبَرُ 33بار(یا 34 بار)

[ اَلتَّحِیَّاتُ لِلّٰه  اَلزّاکِیاتُ لِلّٰه اَلطَّیّـبَاتُ الصَّلَوَاتُ  لِلّٰه ، اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَـاالنَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکَاتُه

اَلسَّلاَمُ عَلَیْـنَا وَعَلَىٰ عِـبَادِ اللّٰهِ الصَّالِحِیـن ،أَشْهَدُ أَنْ لا إِلـٰهَ إِلَّـااللّٰه وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًاۨ عَبْدُهُ وَ رَسُولُه ]

[اَللَّهُمَّ   صَـلِّ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا  صَلَّیتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید اَللَّهُمَّ   بَارِکْ  عَلَىٰ مُحَمَّـد و عَلَىٰ آلِ مُحَمَّـدکَمَا بَارَکتَ عَلَىٰ إبراهیم و عَلَىٰ آلِ إبراهیم،إنَّکَ حَمیدُ مَجید] [ اَللّٰهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا وَلَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ وَارْحَمْنِی إِنَّک أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ] [ اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ وَمَا أَسْرَفْتُ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی،أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ لَا إِلـٰهَ إِلَّا أَنْتَ ] [اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ  وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیحِ الدَّجَّالِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَفِتْنَةِ الْمَمَاتِ اَللّٰهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ] [اَللّٰهُمَّ حَاسِبْنِی حِسَابًا یَسِیرًا ] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحْمَةُ اللّٰه] [  أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰه اَللّٰهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْکَ السَّلَامُ تَبَارَکْتَ یا ذَا الْجَلَالِ وَالْإِکْرَامِ] [اَللَّٰهُمَّ أَعِنِّۑ عَلَىٰ ذِکْرِکَ وَشُکْرِکَ وَحُسْنِ عِبَادَتِکَ ][ سُبْحَانَ اللَّهِ 33بار اَلْحَمْدُ لِلَّهِ 33بار اَللَّهُ أَکْبَرُ 33بار(یا 34 بار)

می توان علاوه بر استفاده از لفظ" اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَـاالنَّبِىُّ" از لفظ " اَلسَّلاَمُ عَلَی النَّبِى " نیز استفاده نمود.

اَلتَّحِیَّات: انواع  تمجید ها و ثناها و درودها و عبادات قولی

اَلْمُبَارَکَات:دارای مبارکی و خیر زیاد  و  فراوان

صَّلَوَات:تمام نمازها وعبادت های عملی (واجب وسُنَّت)

طَّیّـبَات:نیکوترین صدقات ودعاهای صالحه و ثناها

رَحْمَة:برای رسولُ اللّٰه (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ) نشانه ارج  و به معنای  تمجید و ثنای اَللّٰهِ تَعَالَىٰ می باشد.

رَسول:پیامبر صاحب کتاب وشریعت جدید که حضرت جبرئیل (عَلیه السَلام) را با چشم دیده باشد.

نَبی:پیامبر  پَیرو  و دعوت کننده به شریعت رسول قبلی ،که وحی از طریق الهام و خواب به وی برسد.

مقام رسول، نبوت را نیز شامل می شود.

در قرآن تعدادی از رسولان با عنوان [  أُولُو الْعَزْمِ  مِنَ الرُّسُلِ ] معرفی شده اند که عبارتند از:

1- حضرت نوح (عَلیه السَلام) 2- حضرت ابراهیم(عَلیه السَلام) 3- حضرت موسیٰ (عَلیه السَلام) 4- حضرت عیسیٰ (عَلیه السَلام)  5- حضرت مُحّمد (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ وَ سَلَّمَ)

  متن تحیات نماز همراه با ترجمه در فقه اهل سنت طبق  مذهب  امام شافعی رحمه الله

  متن تشهد آخر نماز همراه با معنی در فقه اهل سنت طبق مذهب  امام شافعی رحمه الله